Leczenie antyretrowirusowe (ARV) traktowane jest obecnie jako forma profilaktyki farmakologicznej nowych zakażeń HIV (ang. treatment as prevention – TASP). Jedną z kluczowych korzyści skutecznego leczenia jest redukcja ryzyka transmisji zakażenia ponieważ leczenie pozwala na przerwanie łańcucha epidemiologicznego. Właściwie prowadzona terapia ARV powoduje zmniejszenie zapadalności na zakażenie HIV i śmiertelności z powodu AIDS oraz zmniejszenie zakaźności osób zakażonych HIV dla populacji osób zdrowych, a tym samym ograniczenie transmisji wirusa (w tym szczepów lekoopornych).

 

Celem terapii antyretrowirusowej jest zahamowanie namnażania się HIV w organizmie pacjenta, spowolnienie postępu choroby, zapobieganie rozwojowi chorób oportunistycznych, poprawa jakości życia i jego wydłużenie oraz utrzymanie dobrego stanu zdrowia.

 

Pacjenci, którzy przyjmują regularnie leczenie antyretrowirusowe i mają udokumentowaną niewykrywalną wiremię przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, nie mogą zakazić innych osób drogą kontaktów seksualnych, zgodnie z zasadą N=N – Niewykrywalny = Niezakażający (ang. U=U – Undetectable = Untransmittable).

 

Należy pamiętać, że od momentu rozpoczęcia leczenia antyretrowirusowego, do uzyskania niewykrywalnej wiremii HIV może minąć nawet pół roku. Okres powyżej 6 miesięcy, który upoważnia do stwierdzenia, że pacjent nie zakaża innych osób drogą kontaktów seksualnych, odnosi się do niewykrywalnej wiremii HIV, a nie długości leczenia antyretrowirusowego. Zatem aby stwierdzić, czy pacjent jest w stanie zakazić inną osobę, należałoby prześledzić jego historię choroby i wiremię HIV do 6 miesięcy wstecz.

 

Niewykrywalna wiremia nie oznacza, że wirusa nie ma w organizmie, ale że jego ilość jest bardzo niewielka. Przerwanie leczenia powoduje, że poziom wirusa znowu wzrasta.

 

!Pacjent z niewykrywalną wiremią nie może być dawcą krwi.

 

Leczenie antyretrowirusowe w naszym kraju systemowo prowadzone jest od 2001 roku, w ramach strategii zwalczania epidemii HIV/AIDS, określonej w Krajowym Programie Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS. Zadanie to ujęte jest w trzecim obszarze ww. Programu i realizowane poprzez Rządowy Program Polityki Zdrowotnej pn. „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce”. Celem tego programu jest ograniczenie skutków epidemii HIV/AIDS poprzez zapewnienie skutecznego leczenia antyretrowirusowego.

 

Rządowym Programem Polityki Zdrowotnej Leczenia Antyretrowirusowego (RPLA) objęte są, zgodnie z zapisem art. 41 Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1845 z późn. zm.), wszystkie osoby zakażone HIV i chore na AIDS przebywające na terytorium RP, niezależnie od statusu ubezpieczeniowego, w tym kobiety w ciąży zakażone HIV oraz noworodki urodzone z matek zakażonych HIV, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie standardami zawartymi w aktualnych Rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS, które są TUTAJ

 

Leczenie (ARV) jest również prowadzone w zakładach penitencjarnych (umowa z Centralnym Zarządem Służby Więziennej), jako kontynuacja leczenia pacjentów przed pobytem w zakładzie penitencjarnym lub nowych pacjentów wymagających włączenia do terapii HAART w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności.

 

Programem objęte są także osoby, które wymagają zastosowania leków antyretrowirusowych w ramach postępowania poekspozycyjnego (PEP) po pozazawodowym wypadkowym narażeniu na zakażenie HIV.

 

 

 

 

Wprowadzono: marzec 2024